Sermo 012

Leithandschrift: A, München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 18572, fol. 51r-57v

Korrekturhandschrift: C, München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 18987, fol. 281v-288r

Abschrift: F, Augsburg, Staats- und Stadtbibliothek, 2° cod. 196, fol. 33v-38r

Abschrift: W, München, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 1470, fol. 22v-24r


[fol. fol. 51r]

De Natiuitate domini

Ecce saluator tuus uenit, Ysaie 62.Reuerendissimi patresReuerende pater et dilectissimi fratrespatres et fratres,adest nunc dies noui gaudii, dies exultacionis et tripudii, dies iocunditatis et leticie, dies natiuitatis dominice, in qua ipse rex glorie natus est ex matre uirgine, et hoc tam mirabiliter quam eciam ineffabiliter. Mirabiliter inquam, quia sine patre et sine matre. Ineffabiliter, quia ex deo patre et ex uirgine matre. Mirabiliter, quia in celis sine matre deus de deo patre. Ineffabiliter, quia in terris sine patre ex sanctissima uirgine matre. Ex patre non temporaliter, sed ineffabiliter, quia eternaliter. Ex matre temporaliter, sed mirabiliter, quia ineffa biliter. Ex matre semel natus, ex patre semper natus, equalis patri, consubstancialis et coeternus. Hic deus, dei filius, factus est homo uerus, in BethleemIudenatus ex uirgine, assumens quod non erat, manens quod erat, non conmixtionem passus neque diuisionem, non persona personam nec natura personam, sed persona naturam non angelicam, sed humanam assumpsit. Hec sunt, dilectissimi fratres, nouitatis gaudia letabunda, tota mentis intencione a nobisdeuocius prosequenda. Cum enim semper nos omnes in domino gaudere diuina co hortentur eloquia, nunc procul dubio presentis occasione festiuitatis iocundissime natiuitatis nobis dominice sacramento clarius coruscante ad spiritalem leticiam copiosius incitamur, ut recurrentes ad illam ineffabilem diuine misericordie inclinacionem, qua creator hominum homo esse dignatus est, in ipsius inueniamur natura, quam adorantes in nostra. De cuius diuine misericordie mun dancia ait beatus Bernardus in Sermone festi presentis:Quomodo, inquit,miseris misericordiam negabit, pro quibus ipse misericors et miserator dominus tam misericorditer uenitur? Adest namque deus et homo, mater et uirgo, lux et illuminans, caro et uerbum, bonus et bonitas, misericordia et ueritas,fecunda uirginitas, uirginalis fecunditas, eterna nouitas, noua eternitas, diuina humanitas, humana diuinitas, humilis sublimitas, sublimis humilitas et ex hys omnibus misericordia fabricatur. Ecce ergo saluator tuus uenit. Uenit inquam, quia iuxta lectoris uocem, que iam dulcisona letabunde intonuit: Ihesus Christus filius dei 8oKalendis Ianuarii nascitur in BethleemIude. Sed numquit uenit, ut solus esset? Absit. Sed sicut
[fol. fol. 51v]
scriptum est: Et armiger eius post eum, imitans scilicet uestigia eius, I Regum 14. Reuera hic armiger et miles strenuissimus est quilibet deuotus monachus, qui sub sancta regulari uita strenue et inuicte militando regi suo Christo inseparabiliter coniunctus, eundem sese perfecte abnegando suamque ipsius crucem deuote baiulando sequitur indefesse. Quamobrem licet sermo propheticus in themate assumtus omnibus sit prolatus hominibus generaliter, quia, ut dicit Leo papa,dominus noster peccati mortisque destructor, sicut nullum a reatu liberum reperit, ita liberandus omnibus uenit, digne tamen potest de quolibet uero monacho singulariter proferri cui ex priuilegio per quandam singularem excellenciam porrigitur sermo, quo dicitur: Ecce saluator tuus uenit,ubi supra. In quibus uerbis, prout ad presens sufficit, tria huic solemmni festo pertinencia occurrunt. Consideranda primum est domini saluatoris desideranter expectati exhibita presencia. Ecce secundum est ipsius presencialiter exhibiti saluatoris grata potencia, quia saluator tuus. Terciumest temporis eiusdem natiuitatis consummata congruencia, quia uenit. Dixi primo, quod in uerbis premissis consideranda est domini saluatoris olimpatribus desideranter expectati amabiliter demonstrata presencia in eo, quod dicitur: Ecce. Nam ecce demonstratiuum est rei presencialiter exhibite Ysae52: Ecce ego ipse, qui loquor, ecce assum. Ergo ipse, qui olim multipharie multisque modis locutus est patribus in prophetis unigenitus, sed dominus, qui in excelsis secundum deitatem in sinu est, patris exhibitus est in terris secundum corporis suscepcionem, in sinu est matris, ex qua tanquam sponsus de thala mo suo procedens gloriose crastino die suam presenciam cunctis gentibus de monstrauit. Sed quid est, quod dicitur tanquam sponsus procedens de thalamo suo? Certe, ut mihi uidetur, in istis uerbis possimus saluatorem nostrum temporaliter contemplari. Primo, quis sit ipse, qui procedit?Secundo, qualis sit siue qualiter procedit, ettercio, unde procedit? Si scire uolumus, quis sit, dicit nobis propheta, quod ipse est. Unde alibi: Qui est, misit me ad uos. Sed quis ipse certe ille, de quo idem propheta alibi canit: Tu autem idem ipse es et anni tui non deficient. Est igitur deus inmensus, innumerabilis et eternus, solus habens inmortalitatem, lucem habens inaccessibilem. Ihesus etenim Christus heri
[fol. fol. 52r]
et hodie ipse et in secula. Est nempe eterna et increata, genita tamen, sapientia, que ex ore altissimi prodiit, primogenita ante omnem creaturam,in altissimis habitans, cuius thronus in columna nubis attingens a fine usque ad finem fortiter et disponens omnia suauiter candor utique lucis eterne et uerbum dei. Ecce quis est. Si uero querimus, qualis sit uel qualiter uenit, dicitur nobis, quod tanquam sponsus . Uenit enim despon sare gloriosam ecclesiam non habentem maculam neque rugam et insuper quamlibet animam religiosam et deuotam, propter quod sicut et ipse per Ysaiam predixerat: Induit eum dominus pater uestimento salutis et indumento leticie circumdedit eum. Hoc uestimentum sew indumentum est nimirum dyadema illud, quo coronauit eumMariamater sua,quo eciam speciosus forma pre filiis hominum procederit in die desponsacionis sue et in die leticie cordis eius, quando exultauit ut gigas ad currendam uiam nostre miserie et penalitatis quamuis a summo celo egressio eius. Egrediamur igitur hodie, dilectissimi fratres,secundum monita sapientis et uide amus regem nostrum Salomonem in hoc ipso dyademate et ecce secundus Adam quasi unus ex nobis factus est,indutus tunica pelliceamortalitatis nostre. Semetipsum siquidem exinaniuit formam serui accipiens similisque nobis factus est et habitu inuentus ut homo. Si autem scire delectat, unde uenit, describitur nobis in hoc uerboproce dens de thalamo suo, id est utero uirginali, in quo naturam humanam sibi in unitate suppositi copulauit, in quo tanquam in cubiculo genitricis sue nouem mensibus dulciter requieuit. Et dum esset ibi rex in accubitu suo, nardus sponte et subito dedit odorem suum. Quapropter inde crastino egressus est uirginalem integritatem matris non minuens, sed sacrans uirginale signaculum non frangens, sed saluans, genitale secretum pudici uentris non uiolentans, sed nec ullo antiquo male dicionis dolore angustans, sed dulcissime omnia absque hoc, quod cederent aut rumperentur, pertransiens quemadmodum post modum sepulchrum clausum exierat atque ad discipulos ianuis clausis intrauerat
[fol. fol. 52v]
et insuper in sua ascensione eciam ipsos celos penetrarat. Hinc est, quod pudicissima puerpera sicut ante partum sic et post partum inuiolata permansit. Hinc est eciam, quod non cum dolore ut cetere parturientes, sed cum inmenso gaudio et delectacione uice obstetricum gaudentibus et circumstantibus angelis et archangelis multitudine celestis exercituspeperit filium suum primogenitumIhesum Christum dei filium in Bethleem Iude. Quis autem fuerit modus parturicionis eius nobis ewangelicus sermo non explicat. Uerumtamen aliqualiter innuitur in reuelacionibus illius Brigitte de Suecia nec non in reuelacionibus sanctimonialis Elizabethuirginis, de quo tamen ad presens dicere causa breuitatis omitto. Ecce karissimi, quis, qualis et unde uenit saluator noster, de quo in themate. Uenit itaque ad nos ipse tanquam sponsus procedens de thalamo suo per primum premissorum trium, exhibens nobis suam omnipotentem et eternam diuinitatem, quam feliciteromni ueneracione adoremus, quia deus noster est. Per secundum suam amabilem humanitatem, quam dulciter amplexemur, quia frater et sponsus noster est. Per tercium uero exhibens nobis omnem beniuolen ciam et caritatem, qua ad nupcias dei et agni inuitemur, quia procedit de thalamo suo. Ubi aduertite, karissimi, quia non est sponsus ut filii seculi huius, qui nubunt et nubuntur, illi quippe gaudent in commessacionibus et ebrietatibus, uoluptuantur in cubilibus et inpudiciciis, gloriantur in pompis mundi huius et diuiciis, in uanitatibus et carnis deliciis. Iste uero omne, quod carnale et seculare est, spernens, reprobans et execrans solum spiritualia approbat gaudia et uoluptatem spiritusquerit. Quapropter non docet loqui, sed silere, non ridere, quin pocius flere, non exultare, sed fastidire blandimenta terrena et carnalia, querere autem celestia et spiritualia. Unde et ipse non procedit de thalamo suomollibus uestitus quemadmodum illi, qui in domibus regum sunt, nec or namentis pannorum circumdatus ut similitudo templi, quinpocius spiritualiter circumamictus pallio coccineo gemine caritatis.Quippe qui propter ni miam caritatem, qua dilexit, nos uenit de sinu patris in hunc mundum.
[fol. fol. 53r]
Factus ex muliere, factus sub lege, tunica uestitus humilitatis, toga uoluntarie paupertatis, ornamentis obediencie, mansuetudinis, paciencie, fortitudinis, prudencie, temperancie et castitatis atque sub tegmine omnis innocencie et puritatis. Et idcirco sodales eius, angeli ac eciam prelati et pastores diuino amore zeloque religionis feruidi simul et omnes monachi sancti, qui sunt specialiter ipsius milites et armigeri, qui premissis ornati uirtutibus ipsum adiuuant regere sponsam suam, que est generaliter katholica ecclesia, sed specialius religio sancta; isti inquam tales simili modo procedunt. Non causemur igitur, quod infirmus est ex humanitate, qui tam potens est ex uirtute dei, prout maxime conuenit antedictarum uirtutum exerciciis, quodenim infirmum est dei, forcius est hominibus, nec miremur, quod plorat, qui fletum docere uenerat. Erit tamen profecto aliquando tempus, quando aliter uestitus proce det rex noster in magna gloria, quando scilicet deus manifeste ueniet deus noster et non silebit, tunc quippe accipiet arma turam, zelus eius, tunc induet pro thorace iusticiam et accipiet pro galea iudicium certum. Summet scutum in expungnabile equitatem atque acuet diram iram in lan cea et pungnabit cum illo orbis terrarum contra insensatos. Sed interim puer factus est nesciens irasci, nolens indignari. Quippe indutus uestimentis pietatis et misericordie. Ecce audiuimus, fratres dilectissimi, quia sponsus et saluator uenit, exeamus igitur obuiam ei, exeamus, inquam de nobismet ipsis, derelinquendo scilicet proprias concupis cencias et uoluntates et gradiamur ea uia sibi obuiam, qua ipse ad nos uenit, uia uidelicet humilitatis, uoluntarie paupertatis, paciencie et castitatis, obediencie et caritatis et uia cete rarum uirtutum, adorantes ipsum tanquam eternum deum, deuotissime amplexantes ac osculantes tanquam dilectissimum sponsum, seriosissime atque diligentissime ipsum imitantes tanquam
[fol. fol. 53v]
de thalamo procedentem et ad nupciale conuiuium inuitan tem, donec sua dignacione introducat nos in domum patris sui, ubi celebrantur eterne nupcie, quas parauit idem pater rex celi et terre eidem ipsi filio suo Ihesu Christo domino nostro, et tantum de primo.

Dixi secundo, quod in uerbis premissis conside randa est saluatoris domini presencialiter demonstrati salutaris atque grata potencia, quia saluator tuus, Matthei 1o:Uocabis nomen eius Ihesum, id est saluatorem. Ipse enim saluum faciet populum suum a peccatis eorum. Ubi secundum Origenem in Omeliaduo preclara designan tur. Primum, quod Christus deus fuerit et dominus prius ante incarnacionem.Secundum,quod populus eius ab ipso saluandus iam tunc annunciabatur. Primum probat per hoc, quia solius dei uirtus est a peccatis saluare uel peccata dimittere. Secundum patet ex textu, quia dicitur: Ipse enim sal uum facietetc.  et de utroque ipse iam per prophetam fuerat elo cutus dicens: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te. Ecce primum, scilicet quod est deus genitus de deo. Sequitur: Pete a me et dabo tibi gentes hereditatem tuam et possessionem tuam terminos terre. Ecce Secundum, quia saluabit populum suum a peccatis eorum. Uerbum igitur dei, ut dicit Leo papain Sermone huius festi, deus filius dei, qui in principio erat apud deum, per quem facta sunt omnia, sine quo factum est nichil, propter liberandum hominem ab eterna morte factus est homo, ita se ad suscepcionem humilitatis nostre sine diminu cione sue maiestatis inclinans, ut manens, quod erat, assu mensque, quod non erat, ueri serui formam ei forme, in qua deo patri est equalis, uniret et tanto federe naturam utram que consereret, quod nec inferiorem consumeret glorificacio nec superiorem minueret assumpcio. Sed attendamus ibi, dilec tissimi fratres, utilitatem, fructuositatem et sa lubritatem huius tam gratissime exhibicionis, huius tam sanctissime unionis diuine et humane naturarum in una eadem persona. Nempe consideramus, cum homo per peccatum sic miserabiliter
[fol. fol. 54r]
decidisset et post lapsum ex se surgere atque in dei sui, a quo ut sit elongatus amiciciam et graciam redire non posset, quando et iusto iudicio eternaliter damnandus esset mi serator pius et misericors dominus, suas misericordias superexal tando, ne tam egregia operis sui species deperiret, misertus eiusdem ipsum benignissime liberare decreuit et non modo quocumque, sed laudabilissimo, decentissimo et optimo. Nam, cum sit ipse sapientissimus et optimus, cuius est semper de pos sibilibus facere, quod melius, illum liberacionis modum aliis omnibus pretulit, qui erat optimus, efficacissimus ac conuenien tissimus homini in ordine ad suum finem. Et quia, cum sit iustissimus, non ei suffecit quicumque modus satisfactorius, sed illum preelegit, quo et pro peccatis satisfactio fieret condig na, qualem nullus homo purus nec alia creatura aliqua potuit exhibere, quia nec de dampno illato nec de in iuria facta. Primum patet, quia tota natura erat corrupta per peccatum nec bonum alicuius hominis aut plurium potuit per equiperanciam tocius nature detrimentum conpensare. Nec eciam angelus, quia licet maior sit perfectione essenciali, non tamen quo ad ordinem finis cum eodem fine beatificemur sicut ipse. Nec de iniuria potuit quecumque creatura satisfa cere sufficienter et condigne propter excellentissimam illius, in quem commissum est peccatum dignitatem racione, cuius peccatumquandam infinitatem habet, ut pulchre deducit Wilhelmus Parisiensis in De fide et legibus. Ex hys et similibus doctores concludunt, quod oportuit ad dignam satisfactionem adhiben dam, ut actio satisfacientis infinitam haberet efficaciam, qualis solius dei est. Igitur cum solus deus posset nec de beret et solus homo deberet nec posset, pater misericordiarum
[fol. fol. 54v]
et deus tocius consolacionis ineffabiliter et ultra omnem spem et opinionem suam extendendo misericordiam filium suum unigenitum et coeternum et consubstancialem misit in mundum, ut nostra mortalitate, qua satisfacere posset indutus et de uirginali utero egrediens, labores nostros et dolores in se susciperet, ut sit uerus deus et perfectius homo satisfactionem expleret, quam nemo alius facere potuisset. Ex quibus mens deuo ta quelibet concipere potest incogitabilem et superadmiran dam diuine pietatis erga salutem generis humani sollicitudinem, cuius naturam tante sublimare uoluit, ut ipsam in sue persone unitatem et ex consequenti super omnem aliam creaturam dignificare dignaretur, cum ipsa creatura plenius perfici non potuit, quam ut suo prin cipio in unitate persone uniretur, quod utique inexpressi bilis diuine pietatis et dilectionis erga hominem man swetissimum extat iudicium. In quo eciam maxime dei potencia, sapiencia, clemencia et iusticia manifestata est, ut ait Damasus libro tercio capitulo primo. Modus quoque redemp cionis nostre optimus et conuenientissimus ac efficacissimus in ordine ad finem intentum declarattam ex parte reparantis uel reparatoris, quam eciam ex parte reparabilis nec non modi reparandi. Nam ex parte dei liberantisdecentissimus erat modus iste, ut sicut omnia deus per uerbum fecerat increatum, ita omnia per uerbum incarnatum repararet, cum non sit minus res conditas reparare et conseruare quam in esse producere. Erat eciam ex parte hominis liberandi seu reparandi congruum ualde, quia per hunc maxime modum, supra quam cogitari potest, homo promouetur in bono
[fol. fol. 55r]
uniuersaliter et remouetur ab omni malo. Sed ex parte repara cionis seu modi reparandi non solum inexpressibiles, sed nec ad plenum cogitabiles sunt fructus et utilitates, quas homo ex hoc reparacionis modo consecutus est dicente Sancto Thomaintercia parte Summe, quod plurime utilitates supra conprehen sionem spiritus humani ex isto modo consecute sunt. Nam secundum eundem in Summa contra gentiles libro quarto et capitulo quinquagesimo quarto: Si quis diligenter et pie incarnacionis et natiuitatis filii dei misteria consideret, inueniet tante sapiencie profunditatem, quod omnem humanam sapienciam excedat secundum illud apostoli: Quod stultum est dei sapiencius est hominibus,Ia Corinthios 1o. Unde eciam fit, ut hoc misterium pie ac deuote consideranti et me ditanti semper magis ac magis admirabiles raciones huius misterii reuelentur, quemadmodum in se multipliciter expertus docet mellifluus Bernharduset de sanctissimo atque doctissimo Augustino legitur,quod non saciabatur dulcedine mirabili consi derare altitudinem diuini consilii super salutem humani generis exhibiti in incarnacione filii dei, et tantum de secundo.

Dixi tercio, quod in uerbis premissis consideranda est saluatoris tempora liter nati temporis eiusdem natiuitatis consummata congruencia, quia uenit. Unde apostolus Ad Galatas 4o:At ubi uenit pleni tudo temporis, misit deus filium suum factum ex muliere, factum sub lege, ut eos, qui sub lege erant, redimeret.Ubi Glosa: Plenitudo temporis est, quod prefinitum fuit a deo patre, quando mitteret filium, sed deus pater omnia disposuit in sua diuina sapiencia. Iuxta illud Psalmi: Omnia in sapiencia fecisti. Fuit ergo perfecta et consummata congruencia temporis, quo Christus natus est et ideo notanter per apostolum
[fol. fol. 55v]
plenitudo temporis appellatur. Ubi considerandum secundum sanctum Thomamin tercia parte Summe,quod non fuit conueni ens a principio humani generis deum incarnari uel nasci, quia opus incarnacionis ordinatum est ad reparacionem humane nature, sed ante peccatum non indiguit reparacione. Iuxta illud Matthei 9o, ubi Christus dicit: Non est opus ualentibus medicus,sed male habentibus. Non enim ueni uocare iustus, sed peccatores. Sed nec statim post peccatum erat conueniens deum incarnari et nasci et hoc propter quattuor. Primo propter condicionem humani peccati, quod ex superbia proue nerat et ideo eo modo liberandus erat homo, ut humiliatus recognosceret se liberatore indigere. Unde super illud Galatas 3o:Ordinata per angelos in manu mediatoris, dicit Glosa:Mag no consilio dei factum est, ut post hominis casum non subito dei filius mitteretur. Reliquit enim deus prius hominem in liber tate arbitrii, in lege naturali, ut sic uires nature cognosceret. Ubi cum deficeret, legem accepit, qua data inualuit mor bus non legis, sed nature uicio, ut ita cognita sua infirmi tate clamaret ad medicum et gracie quereret auxilium. Secundo propter ordinem promocionis in bonum, secundum quem ab imperfecto ad perfectum proceditur. Unde apostolus dicit Ia Corinthios 15:Non post quod spirituale, sed quod animale, deinde quod spirituale, primus homo de terra terre nus, secundus homo de celo celestis.MinkaTercio propter dignitatem ipsius uerbi incarnati, quia super illud Galatas 4o:Ubi uenit plenitudo,dicit Glosa:Quanto maior iudex ueniebat, tanto preco num series longior precedere debebat.Quarto ne feruor fidei temporis prolixitate tepesceret, quia circa finem mundi refrigescet caritas multorum. Matthei 24 et Luce 18 dicitur: Filius hominis ueniens, putas, ne inueniet fidem in terra,ubi diligenter libeat aduertere, an ne ista nostris iam temporibusimpleantur. Nam utique moderni temporis hominum disposicio
[fol. fol. 56r]
patenter ostendit, quantum in respectu ad eos, qui olim erant in primitiua ecclesia, caritas refriguit. Tunc enim caritate con glutinante multitudinis credencium erat cor unum et anima una, Actuum 4o. Nunc uero tali glutino deficiente facta est est in uniuersali ecclesia et ubique inter status et status personas et personas in laycis et clericis secularibus et religiosis miseranda diuisio et scissura, ita ut nunc uideantur aduenisse illa tempora, de quibus ait apostolus IIa Timotheus 3o:Hoc autem , quod in nouissimis diebus instabunt tempora periculosa et erunt homi nes se ipsos amantes, cupidi, elati, superbi, blasphemi, maioribus non obedientes, ingrati, scelesti, sine affec cione, sine benignitate, sine pace, uoluptatum ama tores magis quam dei, habentes quidem speciem pietatis et religiositatis, uirtutem autem eius facto abnegantes. Per tales autem fiunt contenciones et scismata et perturbatur religio sancta simul et ecclesia tota. Talium denique uicio et deor dinacione iam factum est et continue plus fit, ut, si prelatus aut rector monasticus feruencior esse uoluerit ad seruandum in uigore ipsam religionem atque singula ad debitam reducere normam, cito uideat tristior, confusionem contra se excitet, per secucionem in uerbis inueniat, contradictionem in factis, obseruacionem ab sens, detraccionem presens habeat, turbacionem insuper inportabilis omnino efficitur atque inhumanus destructor et ipsius ab omnibus iudicatur, quod, si eciam solum, ea exigat a subditis, sine quorum obseruancia illis salus esse non potest, in aliis uero omnibus siue pro bono pacis siue pro condescensione infirmitatis aliaue causa dissimulet. Uidemus, quod nec ita istis temporibus apud multos proficere potest. Preterea siquis ex subditis con swetudines religiosas et sanctas ac obseruancias ordinis rigorosas nec non cetera iuxta morem antiquorum
[fol. fol. 56v]
deuocionis exercicia iam seruare uoluerit, derisionem pate bit et uelud singularis aut capitosus iniurias et in sultus non modicas sustinebit. Sicque fit, ut inter plurimos non nisi rarus nunc miles strenuus ex cursat, qui ascendat ex aduerso et opponat se murum pro domo Israel, que est generaliter dei ecclesia, sed specialiter ipsa religio sancta, nec est inter prelatos et rectores clau strales, qui stet in acie contra subditos rebellantes et expungnare atque subpeditare sanctam regularem obseruanciam satagentes aut eidem prout possunt proterueobsistentes, quemadmodum constat fecisse patres priores religionum feruentissimos cultores et Ihesus Christi ue rissimos amatores nec non eiusdem fidelissimos imi tatores. Sed quibus armis isti precincti fuerunt, quibus sic rabiem atque malorum seuiciam superare ualuerunt et contra sibi renitentes et inobedientes aut contradicentesfeliciter triumphare? Procul dubio muniminereligiosepti et multiplici armatura circumamicti humilitatis, scilicet paciencie et fortitudinis, iusticia quoque cum reliquis sibi uirtutibus connexis armati nullatenus ab aduersa riis et sibi resistentibus poterant aut uinci aut flecti. Rex enim noster, cum sit altissimus, humilis uenit, sed inanis uenire non potuit. Magnum quippe inter alia multa donatiuum suis militibus attulit, quo eos non solum copiose ditauit, sed eciam ad certandum inuictissime robora uit. Attulit namque donum caritatis, que produceret homines ad consorcium deitatis. Caritas ergo, quia ad terram de celo posuit Christum, ipsa patres nostros omni uirtute preditos, quin et quoslibet monachos deuotos de terris eleuat ad celum.
[fol. fol. 57r]
Caritas, que precessit in rege, ipsa subsequenter fideli quo libet refulsit in milite. Imitemur itaque et nos, di lectissimi fratres, tanti regis nostri dicta et facta simusque ipsius armigeri et milites ueraces, qui nostri causa et pro nobis pungnaturus nosque ab hostium dura capti uitate misericorditer erepturus, huius mundi latissimum campum crastino natus ex uirgine, uetera renouans nouus homo intrauit, nobis quoque, qualiter aut quorsum proceda mus, iter securum premonstrauit. Itaque nostram mili ciam deuoti exerceamus, cuius, si modum aut formam que rimus, sanctissimi patris nostri Benedicti instituta atten cius uideamus easdemque sollicicius obseruare studeamus, si triumphum gloriosum cum palma reportare optamus. Intuemur itaque et imitemur paruulum et humilem Ihesum, paupertatem spiritus cum perfecta obediencia nec non carnis et cordis continenciam ipsi de nouo offeren tes, propria abnegantes et erimus indubie nunc temporis et semper eidem placidi et grati, denique apostolum Ad Colossenses 3o audiamus: Mortificate, inquid, membra uestra, que sunt super terram. Et ne quis membrorum suorum sub essemortificandum putet, subdit apostolus: fornicacionem, inmundiciam, libidinem et concupiscenciam malam et aua riciam, que est ydolorum seruitus. Membra mortifi canda secundum Glosam ibidem sunt peccata et membrorum concupiscencie carnales et terrene, que sunt partes ueteris hominis. Homo autem uetus nichil aliud est quam uita uetus, que est in peccato, in quo secundum Adam uiuitur,
[fol. fol. 57v]
propter quod subdit apostolus et iterum: Deponite uos omnem iram, indignacionem, maliciam, blasphemiam. Turpis sermo de ore uestro non procedat. Nolite mentiri inuicem expoli antes uos ueterem hominem cum actibus suis et induentes nouum hominem,qui secundum deum creatus est in iusticia et ut osten dat, quod nouus homo nichil aliud sit quam uita uir tuosa, subdit: Induite uos sicut electi dei, sancti et electi, uiscera misericordie, benignitatem, humilitatem, modestiam, pacienciam, supportantes inuicem et donantes uobismet ipsis, siquis aduersus aliquem habet querelam, sicut et dominus donauit uobis ita et uos, super omnia autem hec caritatem habentes, quod est uinculum perfectionis,quia ipsa fuit causa dominice incarnacionis et nos haud dubie perducet ad gloriam resurrectionis, quam nobis feliciter concedat dominus ac saluator noster Ihesus Christus pro nobis natus in BethleemIude, qui cum deo patre et spiritu sancto uiuit et regnat per infinita secula. Amen.